03. Paneel: De infrastructuur van de Romeinse weg

Het Romeinse Rijk is het grootste imperium dat Europa ooit gekend heeft. Meer dan vier eeuwen heeft dit rijk in relatieve rust kunnen bestaan. Zeker in de eerste twee eeuwen van onze jaartelling heerst er in onze omgeving, op enkele schermutselingen na, een vrijwel permanente vrede. Eén van de belangrijkste pijlers van deze vrede is het uitgebreide wegennetwerk. De Romeinse ingenieurs bouwen dammen, bruggen en tunnels om natuurlijke hindernissen te overwinnen. Een goede infrastructuur zorgt er immers voor dat alle uithoeken van het Rijk in contact blijven met Rome en dat legeronderdelen zich snel door het gigantische gebied kunnen verplaatsen.

Het Romeinse wegennet heeft een vrij duidelijke hiërarchie. De viae militares zijn de hoofdwegen en verbinden de grote steden, legerplaatsen en havens met elkaar. Ook zijn ze vaak voorzien van mijlpalen die de afstand tot de volgende plaats vermelden. Op regelmatige afstanden staat een zogenaamde statio (halteplaats)of mansio (pleisterplaats). Deze zijn bemand om de koeriers van de keizerlijke post van verse paarden te voorzien, zodat deze geen vertraging kunnen oplopen. Daarnaast zijn er de minder belangrijke en vaak onverharde wegen. Vaak stammen deze nog uit een voor-Romeins verleden of zijn ze aangelegd door particulieren.

Het tracé van de Maasweg op Brabants grondgebied is in de negentiende eeuw al redelijk in kaart gebracht door de oudheidkundige Hermans. Op verschillende plekken trof Hermans een strook in de akkers aan waar het gewas slechter groeide dan elders. Bij bestudering bleek het steevast te gaan om een Romeinse weg: een verharde grindbaan met aan de weerzijden bermsloten. Er zijn in en rondom Cuijk diverse waarnemingen van deze Romeinse weg bekend. Naast de Grotestraat in het centrum van Cuijk zijn ter hoogte van de Molen Jan van Cuijk, naast de huidige Heerstraat en verder naar het zuiden richting Oeffelt, ook resten van de weg aangetroffen.